Posted 31 May 2006 - 02:08 PM
Assalamu Aleykum
Sheyx Allah rizasi ucun bu sureni yoxlayib saytda yerleshdirin.
Sure Elmirin (Saaditesfiri) tercumesinden goturulub
Assalamu AleykumƏt-Tur (“Dağ”) - 52 surяси
1. And olsun Tur dağına;
2. And olsun yazılmış Kitaba
3. Açıq dəri üzərində;
4. And olsun ziyarət olunan evə;
5. And olsun yüksək tavana
6. Və dolub daşan (alovlanan) dənizə ki,
7. Rəbbinin əzabı mütləq vaqe olacaqdır!
8. Onu heç kəs dəf edə bilməz!
9. O gün göy titrəyişindən lərzəyə gələcək,
10. Dağlar isə hərəkətə gələcəklər.
11. O gün haqqı inkar edənlərin vay halına!
12. O kəslər ki, pis əyləncələrlə məşğuldurlar.
13. O gün onlar Cəhənnəm oduna atılacaqlar.
14. "Bu sizin inkar etdiyiniz oddur!
15. Bu sehrdirmi, yoxsa siz kor idinizmi?
16. Onda yanın! İstər dözün, istər dözməyin; sizin üçün eynidir. Sizə yalnız etdiklərinizin əvəzi veriləcək!"
17. Müttəqilər isə, şübhəsiz ki, bağçalar və ne’mətlər içində olacaqlar.
18. Rəbbinin onlara bəxş etdiyi ne’mətlərdən ləzzət alacaqlar. Rəbbi onları cəhənnəm əzabından qorumuşdur.
19. “Etdiklərinizin müqabilində nuşcanlıqla yeyin-için;
20. Onlar səf-səf düzülmüş taxtlara söykənəcəklər!" Biz onları iri gözlü hurilərlə evləndirəcəyik.
21. İmanda onların arxalarınca gedən nəsillərini də özlərinə qoşacağıq. Onların əməllərindən heç bir şey əskiltməyəcəyik. Hər kəs öz əməlinin girovudur!
22. Onları istədikləri meyvə və ətlə tə’min edəcəyik.
23. Onlar orada bir-birinə badə ötürəcəklər. Onda nə lağlağılıq, nə də günaha təhrik vardır.
24. Onlara qulluq edən yeniyetmə oğlanlar onların arasında gəzəcək
25. Onlardan biri digərinə yaxınlaşaraq danışacaq
26. Həqiqətən biz ailəmizin içində idik və qorxurduq
27. Lakin, Alah bizə rəhm etdi və bizi alovlu küləyin əzabından qorudu
28. Əvvəllər biz Ona dua edirdik. Həqiqətən də O, xeyirxah, rəhmlidir!"
29. Elə isə öyüd-nəsihət ver. Rəbbinin mərhəməti sayəsində nə kahin, nə də divanəsən!
30. Yoxsa onlar: "Şairdir. Gəlin ölüm onunla haqq hesab çəkənədək gözləyək” - deyirlər.
31. De: "Gözləyin, mən də sizinlə birlikdə gözlələyəcəm!"
32. Yoxsa (yanlış) ağılları onları belə (deməyə) həvəsləndirir, ya onlar azğın qövmdürlər?
33. Yoxsa onlar: "Onu özündən uydurdun!" - deyirlər. Xeyr, onlar iman gətirmirlər.
34. Əgər onlar doğru deyirlərsə, qoy onda buna bənzər kəlam gətirsinlər!
35. Yəni onlar dünyaya öz-özlərinə gəliblər? Bəlkə onların özləri yaradandırlar?
36. Yoxsa göyləri və yeri onlar yaratdılar?! Xeyr, onlarda əminlik yoxdur!
37. Yoxsa Rəbbinin xəzinələri onlardadır?! Yaxud onlar hökm sahibidirlər?!
38. Yoxsa onların (üzərinə çıxıb) dinlədikləri nərdivanları vardır?! Elə isə qoy onların dinləyənləri açıq-aşkar bir dəlil gətirsinlər!
39. Yoxsa qızlar Allahın, oğlanlar isə sizindir?!
40. Yoxsa sən onlardan mükafat tələb edirsən və onlar bununla ağır borc altındadırlar?!
41. Yoxsa onlara qeyb məlumdur və onu yazırlar?!
42. Yoxsa onlar tələ qurmaq istəyirlər? Lakin, iman gətirməyənlərin özləri tələyə düşəcəklər!
43. Allah onların onunla birgə ibadət etdiklərindən üstündür!
44. Əgər onlar səma parçalarının yerə düşdüyünü görsələr də] deyəcəklər: [bu yalnız ağır buludlardır!].
45. Elə isə cəzalandırılacaqları günə qovuşana qədər sən onları tərk et!
46. O gün hiylələri onlara heç bir fayda verməyəcəkdir və onlara heç bir kömək olunmayacaqdır.
47. Şübhəsiz ki, zalımları hələ bundan başqa da əzab gözləyir. Lakin onların əksəriyyəti bunu bilmir!
48. Rəbinin hökmünə səbr et! Şübhəsiz ki, sən Bizim himayəmiz altındasan. Yerindən qalxdıqda Rəbbinə həmd et!
49. Gecənin bir vaxtında və ulduzlar batdığı zaman da həmd et!
Уcа Танры инсанлара мцдрик елмляр, салещлярин мцкафатландырылмасы вя кафирлярин cязаландырылмасы барядя хатырлаtmalar edən язямятли мяxлугатлара анд ичmишдир. Юнcя Аллащ Тур даьына анд ичир. Бу даьда Имранын оьлу Муса Аллащ ондан разы олсун, Уcа Танры иля данышыб вя орада она назил олунан щюкмляри алыб.
Уcа Танрынын Муса вя онун цммятиня эюстярдийи бу мярщямят Аллащын гулларынын саймасы вя гиймятляндирилмяси игтидарында олмадыглары Ряббин чох сайлы вя гиймятсиз язямятли айяляри вя хейирляриндян биридир.
[Анд олсун йазылмыш Китаба]. Бязи тяфсирчиляр щесаб едирляр ки, сющбят Горунан Лювфя китабындан эедир, диэярляри ися дейирляр ки, Аллащ китабларын ян йахшысына- гядим цммятляр вя нясилляр барядя щекайялярин вя щямчинин кечмиш вя эяляжяк сивилизасийаларын ян йахшы елмлярини бир йеря топладыьы Мцгяддяс Гурана анд ичиб.
Бу китаб ачылмыш каьыза йазылыб. О щяр бир саьлам дцшцнжя вя бясирятли аьыл сащиби цчцн там айдын вя анлашыландыр.
[Анд олсун зийарят олунан евя]. Бу – эюйцн йеддинжи гатында тикилмиш, няжиб мяляклярин дайанмадан зийарят етдикляри мясжиддир. Щяр эцн ора йетмиш мин мяляк эялир вя орада Ряббляриня ибадят едирляр. Бир дяфя ора эирмиш мяляк Гийамят эцнцня кими ора йенидян эирмяйяжяк. Бязи тяфсирчиляр дейирляр ки, бу айядя сющбят щямишя чохлу намаз гыланларын вя зийарятчилярин, кябяни тявваф едянлярин, намаз гылан вя Аллащы зикр едянлярин олдуьу Мяккядяки щарамдан узаг олан мясжиддян эедир.
Аллащ «Анд олсун янжир вя зейтуна, анд олсун Тур даьына вя бу ямин-аманлыг шящяриня» (Ət-Тин, 1-3) дедикдя мящз бу мцгяддяс йеря анд ичиб. Мцгяддяс Кябя - бцтцн йер цзцндяки тикилилярдян мцкяммяли, ян йахшысыдыр вя ону зийарят етмяк Исламын важиб сцтунларындан биридир. Кябя Ибращим вя Исмаил Аллащ онлардан разы олсун, пейьямбяр тяряфиндян уcалдылыб вя Аллащ ону мюминлярин црякляринин cан атдыьы вя инсанларын ращатлыг вя ямин-аманлыг тапдыглары йер едиб. Щягигятян Кябя лайигдир ки, Уcа Танры она анд ичсин вя бунунла да О бир даща онун мцгяддяслийини вя язямятини гейд етмишдир.
Анд олсун [йцксяк тавана]. Йяни Аллащын йер сакинляри цчцн гцббя вя дам етдийи сямайа. О йери ишыгла тямин едир вя онун сакинляриня йерин тяряфлярини мцяййян етмяйя кюмяк едир. Мящз сямадан Аллащ йаьыш йаьдырыр, Рящмятини назил едир вя инсанлары йемякля рузиляндирир.
Анд олсун [долуб дашан дянизя]. Аллащ дянизляри вя океанлары су иля долдуруб вя онлара сащилляриндян чыхмаьа вя инсан вя щейванларын йашадыглары торпаглары басмаьа ижазя вермир. Тябиятдя асанлыгла бцтцн йер цзцнц долдура биляжяк гядяр су вар, лакин щикмятли Аллащ жанлы мяхлугатларын манеясиз олараг гуруда йашайа билмяляри цчцн она буну етмяйя ижазя вермир.
Бязи алимлярин ряйиня ясасян бу айяни [анд олсун аловланан дянизя] кими тяржцмя етмяк лазымдыр вя бу да онунла изащ едилир ки, Гийамят эцнц дянизляр од тутуб йанажаг вя язаб-язиййятля долажаглар.
Бу сурядя Аллащын Анд ичдийи щяр бир шей Аллащын юлцляри дирилтмяйя щеч бир чятинлийи олмайан Тяк вя щяр шейя Гадир олан Танры олдуьуна шящадят верян язямятли ишаряляриня аиддир. Она эюря о дейиб: [Рябинин жязасы мцтляг ваге олажагдыр], йяни бу жяза гачылмаздыр вя Аллащ вядини позмаз;
[Vя ону щеч ня дяф едя билмяз] щеч ня дя онун эялмясиня манея ола билмяз. Вя башга жцр ола да билмяз, беляки, щеч бир дири мяхлугат Аллащын изни олмадан бир аддым атмаг эцжцня малик дейил!
Сонра Аллащ Тяала Гийамят эцнцнц тясвир етмиш вя хябяр вермишдир ки, [эюй титряйишдян лярзяйя эяляжяк] йяни сабитлийи итиряжяк вя тярпянмяйя башлайаcагдыр.
[Даьлар ися щярякятя эяляcякляр] йяни йерляриндян тярпяняcяк вя булудлар щярякят етдийи кими щярякят едяжякляр. Бундан сонра даьлар дарагланмыш йун кими йумушаг олажаг вя даща сонра тоза дюняжякляр. Бу Гийамят эцнц язямятли даьларын талейидир, онда йазыг инсан барясиндя ня демяк олар?!
[О эцн щаггы инкар едянлярин вай щалына]. Бунунla hər bir kafirin агибяти олаcaq кядяр, горху, cяза вя явяз нязярдя тутулур.
Сонра Аллащ Тяала, Аллащын беля лянятиня лайиг олан кафирлярин xüsusiyyətlərindən бирини гейд етmiş вя деmişdir: [o kəslər ki, пис яйлянcялярля мяшьулдурлар], йяни юзлярини тамамиля пис вя бош мяшьулиййятя щяср едирляр вя бунунла яйлянирляр. Яэяр онлар елм алырларса, онларын елмляри həqiqətin мящвиня вя йаланын йайылмасына йюнялир. Яэяр онлар ишя башлайырларса, онда мяшьул олдуглары мянасыз вя аьылсыздыр. Онлар щяйатларыны яйлянcя вя яйляндирмя иля кечирирляр ки, буну да юзляриня вя ятрафларынdаkılara yalnız файда верянlərи юйряниб вя ямял едən салещlər вя мюминляр щаггында демяк олмаз.
[О эцн онлар Cящянням одуна атылаcаглар], йяни amansızcasına ода атылаcаглар. Мялякляр эцнащкарлары кобуdcasına Cящяннямя тяряф итяляйяcəкляр, архаlarınca цзü üstə sürüyəcəklər вя бунунла йанашы онлары кцфр вя ганунсузлуьа эюря тəqsirləndirərək дейяcякляр:
[Бу сизин инкар етдийиниз həmin оддур]. Тясвири мцмкцн олмайан вя йа башга heç nə ilə мцгайися олунмайан ябяди язабы дадыныз.
[Бу bir сещрдими? Вя йа сиз кор idinizmi? ] Ряй вар ки, сющбят Cəhənnəm вя cяза барядя эедир вя буна айя парчасынын mətni də ишаря едир. Кафирляр Cящянням одуну эюрдцкдя онлара дейяcякляр: “Бялкя бу садяcя сещрдир? Бялкя эюрдцйцнцз cяза садяcя эюзляринизин önünə эялир? Бялкя сиз онa layiq deyilsiniz? Vя йа сиз саьлам дцшцнcядян мящрум едилмишдиниз вя онун барясиндя щеч ня ешитмямишдиниз? Bялкя дялилляр сизя чатмамышдыр?”
Ялбятдя kи, йох. Бу- сещр дейил вя кафирляр эюзял анлайаcаглар ки, аловлу cяза- там həqiqətdir вя сещр тилсимийля щеч бир ялагяси олмайан реаллыгдыр. Онлар юзляриня тясялли verə билмяйяcякляр ки, бунларын щамысы онларын хяйалларына вя gюзляринin önünə эялир вя онлар ямялляриня бяраят тапмайаcаглар, чцнки онлара тякзиб едилмяз сцбутлар тягдим едилмиш, пейьяmбярляр вя онларын давамчылары ися онлара иман эятирмяклярини тяклиф еtmişдирляр. Онлара щагг мялум иди вя онлар ону рядд етдиляр вя бунунла ян инандырыcı, ян айдын, ян йахшы елми рядд етдиляр.
Щямчинин ряй мювcуддур kи, айядя сющбят Мящяммяд(с.я.с) пейьянбярин щагг дини вя айдын хцтбяляри барядя эедир. Доьурданмы бу сещрдир? Щансы агил инсан ян йахшы вя ян ашкар щаггы сещр адландырар? Лакин кафирляр щагга гаршы кор идиляр вя беля данышмаьы юзляриня rəva bilirdilər.
[Онда йанын!]. Бу эцн Cящянням оду сизи удаcаг: шиддятли од бядянляринизи йандыраcаг вя црякляринизи йейяcякdir.
[İstər dözün, istər dözməyin - сизин цчцн ейнидир]. Сизя ня сябр ня дя тясялли кюмяк етмяйяcякdir. Cящянням язабы бунлардан zərrə qədər də азалмайаcаг, чцнки Cящянням - сябр етмяklə ращатлыг вя истиращят эятирən йер дейил.
[Сизя йалныз етдиklərinizin əvəzi вериляcяк]. Сиз öz пис ямялляринизля бу cəзаны газанмысыныз.
Уcа Аллащ кафирляря veriləcək cяза барядя хябяр вердикдян сонра, о мюминляри онлар цчцн щазырланмыш мцкафатла севиндирди ки, мцсялманларын црякляриндя щямишя горху вя цмид йашасын. Аллащ дейиб: [müttəqilər isə şübhəsiz баьчалар вя nemətlər ичиндя олаcаглар]. Аллащ, онун гязябиндян вя cязасындан горханлары вя онлардан гачмаг цчцн щяр шей едянляри, йяни Ряббин ямrлярини йериня йетирən вя гадаьаларындан чякинənləri тяqвалыlar adlandırıb.
Беля салещляр эюзял баьçалар арасында, сых аьаcларын кюлэясиндя, шырылдайан чайларын сащилиндя вя щцндцр сарайларын отагларында ляззят алаcаглар. Онларын bədənləri вя гялбляри Cяннят ляззятляри иля щязз алаcагdır.
Онлар [Ряббляриnin онлара бяхш etdiyi ляззятləri] алаcаглар, йяnи шювг вя севинcлярини эизлятмяйяряк Ряббин сяхавятли бяхшишлярийля щейранланаcаглар.Бу бяхшишляри ня təsvir, ня də тясяввцр етмяк олар, чцнки щеч бир няфсинin хябяри йохдур ки, дцнйа щяйатында онун эюзляриндя necə cазибядар Cяннят ляззятляри эизлядилиб.
Лакин, Уcа Аллащ онлара няинки арзу етдикляринин щамысыны бяхш едяcяк щятта онлары ян хошаэялмяз, ян нифрят едиcи - Cящянням язабларындан азад едяcяк. Бяли, яэяр bу гуллар Аллащын истядийини вахтында едир вя Онун гязябиня səbəb olandan чякинирдилярся башга cцр ола da bilməzdi.
[Етдиklərinizin müqabilində nuşcanlıqla йеyиn-ичин], йяни шянлянин вя севинин, чцнки сиз тягдиря лайиг ямялляринизля вя хейирхащ нитгляринизля ян арзу olunan йейиб-ичмяк, ян няфис йемяли шейляр, ян дадлы ичкиляри газанмысыныз.
[Онлар səf-səf düzülmüş taxtlara söykənəcəklər]. Яряб сюзц “иттика” инсанын йатагда тутдуьу “ращат, sabit, хошаэялян вязиййят” демякдир. Бащалы палтарлар эейдирилмиш Аллащын гуллары mящз беля вязиййятдя, бащалы бязяклярля бязядилмиш йатагларда узанаcаглар.
Аллащ Сцбщяна Тяала хябяр вериб ки, Cяннят йатаглары сырайла дцзцляcяк бу ися онларын чохсайлы олмасына дялалят едир. Онлар сялигясиз йерляшдирилмяйиб, сялигяли cярэялярля дцзüлüб вя Cяннят ящли эюзял данышыг вя хошаэялян цнсиййятдян ляззят алараг бир-биринин йанында онларын цзяриндя узаныблар.
Танры вяд вермишдир ки, салещлярин щям гялбляри, щям дя бядянляри Cяннят ляззятлярийля щязз алаcагdır. Əла йемяк, тякрар олунмаз ичкиляр вя достларла хошаэялян, хейирхащ цнсиййятдян сонра онлар йалныз бир шейи арзулайаcаглар- эюзял зювcялярля тяк галмаг, щансыларсыз ki, истянилян ляззят камил олмазды.
Ona görə Allah Təala möminləri Cənnətdə onları pak, gözəl və əxlaqlı zövcələr gözlədikləri barədə xəbərlə sevindirmişdir. O deyib: [Biz onları qaraqaşlı, iri gözlü hurilərlə evləndirəcəyik]. Onlara nəinki görünməmiş bədən gözəlliyi, hətta qəlb gözəlliyi də verilmişdir. Onların lətafəti və baxışları valeh edir və Cənnət əhlinin ağıllarını heyran edirlər. Onlara bircə dəfə baxmaq kifayətdir ki, insanların ürəkləri onları bağırlarına basmaq alovu ilə dolsun.
Cənnət əhlinin sevinc və xoşbəxtliyi o da əlavə ediləcək ki, Allah [imanda onların arxasınca gedən] uşaqlarını da onlarla birləşdirəcək, yəni valideynlərinin nümunəsilə iman gətirən və onların sadiq davamçıları olanlarla.
Allah möminlərin uşaqlarını Cənnətdə valideynlərinin yanında məskunlaşdıracaq, hətta onlar valideynləri kimi yuxarı yerlərə layiq olmasalar belə. Bu rəhmət Allahın mömin ata və analara səxavətli bəxşişi və mükafatı olacaqdır. Bununla belə, Allah zərrə qədər də valideynlərin özlərinin mükafatını azltmayacaqdır.
Kafilərin uşaqlarının da valideynlərinin arxasınca Cəhənnəmə gedəcəyənini heç kəsin səhvən zənn etməməsi üçün Allah Təala xəbər verib ki, Cənnət qanunları Cəhənnəmə şamil olunmur. Cəhənnəm - ədalətli cəza məkanıdır və Allahın ədaləti tələb edir ki, hər bir günahkar yalnız günahı və cinayətinə görə əzab çəksin. Buna görə Allah deyib: [hər bir insan – yalnız qazandığının girovudur]. Yəni hər bir insan yalnız öz əməllərinə görə cavabdehdir. Ağır yüklənmiş özgənin yükünü daşımaz və günahkar özgənin cəzasını çəkməz. Allah Təala bu barədə xatırladıb ki, heç kəs bu ayədən səhv nəticə çıxarmasın.
Uca Tanrı xəbər verib ki, O xoşbəxt Cənnət əhlinə çoxsaylı hədiyyələr bəxş edəcək, onların arasında bəhər və meyvələr də vardır: nar, alma və çoxlu digər şeylər. Bu dadlı meyvələr o qədər çox olacaq ki, salehlər onların hamısını yeməyi çatdırmayacaqlar. Onlara həmçinin [ürəkləri istədikləri - ət yeməyi] veriləcəkdir. Onlara quş və mümkün olan hər cür ət yeməkləri təklif ediləcək və hər kəs istədiyini seçəcəkdir.
[Onlar bir-birinə badə ötürəcəklər]. Əbədi cavan, yeniyetmə oğlanlar onların arasında çaxır və gözəl nektarla dolu qədəh və piyalələrlə gəzəcək və salehlər onları içərək bir-birlərinə təklif edəcəklər.
Orada Cənnətdə onlar boş və mənasız şeylər söyləməyəcəklər və günah etməyəcələr. Insanlar boş danışmaq və zülmdən çəkindikdə onların nitqi səmimi, xeyirxah və təmiz olur. Onlardan qəlbdə sevinc və nur olur. Cənnətdə məhz belə olacaq, hansının ki, xoşbəxt əhli bir-birlərilə sevinclə davranacaq, bir-birlərinə ən zərif sözlərlə müraciət edəcək və onlara məhəbbət və razılıq dəlili olaraq Rəblərinin çox gözəl nitqini dinləyəcəklər.
[Onlara qulluq edən yeniyetmə oğlanlar onların arasında gəzəcək] yəni toxunulmamış mirvari kimi gözəl olan cavan qulluqçular. Onlar onlara qulluq edəcəklər bütün zəruri qulluğu edəcəklər, bu isə onu göstərir ki, möminləri Cənnətdə çoxlu ləzzətlər və tam əmin amanlıq gözləyir.
[Onlardan biri digərinə yaxınlaşaraq danışacaq] dünya həyatı və müxtəlif işlər barədə.
Bu xeyirin içində olmaları üçün nələrdən keçdiklərini xatırlayaraq onlar deyəcəklər: [Həqiqətən biz ailəmizin içində idik və qorxurduq] Allahın cəzasından. Rəbbin qarşısındakı qorxudan biz günahlardan çəkinirdik və qüsurladan azad olmağa çalışırdıq.
[Lakin, Alah bizə rəhm etdi] yəni həyatda düzgün yolla getməyə kömək etdi [və bizi alovlu küləyin əzabından qorudu] yəni dözülməz isti cəzadan.
[Əvvəllər biz Ona dua edirdik] ki, bizi bu cəzadan xilas et və Cənnət nemətlərini bəxş et. Biz durmadan Rəbbimizə ibadət edirdik və Ona dua etməkdən yorulmurduq.
Dua ibadət və Allah qarşısında itaət xarakterli və ya xahiş xarakterli ola bilər.
[Həqiqətən də O – Xeyirxah, Rəhmlidir]. Xeyirxahlığı və mərhəmətinə görə O bizə Cənnətə girməyə icazə verdi və bizi qəzəbindən və Cəhənnəm əzabından qorudu.
Sonra Uca Allah Rəsuluna (s.a.s) əmr etdi ki, xütbələrinin haqqa əmin olanların yoluna nur çiləməsi və fasiqləri bəraətdən məhrum etməsi üçün müsəlman və kafirlər arasında İslamı təbliğ etsin. Allah həmçinin kafir və müşriklərin söz və təhqirlərinə fikir verməməyi ona əmr etmişdir. Onlar gözəl bilirlər ki, yalan danışırlar, lakin insanları səndən çəkindirmək üçün sənə ləqəblər qoymaqda davam edirlər. [Rəbbinin mərhəməti sayəsində sən nə kahin, nə də divanəsən]. Sən cinlərin xidmət etdiyi və arasında bir düzgün ola bilən və yüzlərlə yalan olan xəbərlərlə gələn kahin və sehrbazlara aid deyilsən.
Sən həmçinin ağıldan məhrum olan məcnun və ağılsızlara da aid deyilsən. Bundan başqa sən - ən ağıllı, ən düz danışan, ən kamil və insanların hamısından ən layiqlisisən.
Hərdən onlar səni şair də adlandırır, lakin, Allah özü deyib: “Biz ona (Peyğəmbərə) şeir yazmaq öyrətməmişik, bu ona yaraşmaz da”. (Ya sin, 69).
Kafirlər səndən və dinindən azad olmaq istəyir və buna görə deyirlər: [Gəlin ölüm onunla haqq hesab çəkənədək gözləyək] yəni o ölənədək, o öldükdən sonra isə onun işi onunla birgə yox olacaq və biz rahat nəfəs alacağıq.
Onların ucuz sözlərinə cavab olaraq de: [Gözləyin] mənim ölümümü [mən də sizinlə birlikdə gözləyəcəm] o günə kimi ki, Allah sizi özü məhv edəcək və yaxud möminlərin əli ilə cəzalandıracaqdır.
[Yoxsa (yanlış) ağılları onları belə (deməyə) həvəsləndirir, ya onlar zülmkar qövmdürlər?] Səni inkar edərək böhtan atmağa kafirləri nə məcbur edir? Bəlkə onları buna ağılları həvəsləndirir? Belə pis düşüncələr düşünən ağıl necə də eybəcərdir.
Ən sağlam düşüncəli insanı məcnun, ən doğru haqqı isə yalan hesab edən ağıla sahib olmaqdansa, ağılsız olmaq daha yaxşıdır.
Bəlkə onların küfrü ədalətsizlikləri və qanunsuzluqlarının nəticəsidir? Həqiqətdə hər şey məhz bu cürdür. Düşmənlərinin qanunsuzluğu sərhəd bilmir və ağıllarına gələn hər şeyi etməyi özlərinə rəva bilən qatı zülmkarların sözləri və əməllərinə təəcüblənmək lazım deyildir.
Onlar bəyan edir ki, sən bu Quranı uydurmusan. Məsələ ondadır ki, onlar iman gətirmirlər. Əgər onlar iman gətirsəydilər, belə danışmazdılar.
[Əgər onlar doğru deyirlərsə, qoy onda ona bənzər kəlam gətirsinlər] yəni əgər Məhəmməd s.a.s. həqiqətən Quranı uydurubsa. Gözəl nitqli natiq və şair olan ərəblərə Allah çağırış atdı: Qurana bənzər siz də nə isə bəstələyin və əgər bunu etməsəniz onda azğınlığınızı boynunuza alın.
Lakin, hətta insan və cinlər Qurana bənzər nə isə bəstələmək üçün bir yerə yığışsalar, yenə də bunu etmək üçün gücsüz olacaqlar. Bu belədirsə, onda bütün insanlar dilemma qarşısındadırlar: ya onlar Qurana iman gətirməli və onun əmrlərinə tabe olmalı, ya da onu inkar etməli və bilərəkdən yalan və uydurmalara üstünlük verməlidirlər.
[Yəni onlar dünyaya öz-özlərinə gəliblər? Bəlkə onların özləri yaradandırlar?] bu dinin həqiqət olmasına təkzib edilməz dəlildir. Əgər insan bunu qəbul edirsə, onda iman gətirməyə borcludur. O bunu inkar edirsə, onda bununla o nəinki imanı, hətta sağlam düşüncəni də inkar edir. Tövhidi və Peyğəmbərin s.a.s. elmini inkar edən kafirlər isə mahiyyətcə Allahın onları yaratdığını inkar edirlər.
Din və sağlam düşüncə isbat edir ki, insanın yaranmasını yalnız 3 fərziyyədən biri ilə izah etmək olar.
Zənn etmək olar ki, insanlar öz-özlərinə yaranıblar. Onları heç kəs yaratmayıb və onlar kənardan heç bir müdaxilə olmadan yaranıblar. Əlbəttə bu absurddur.
Zənn etmək olar ki, onlar özləri-özlərini yaradıb, lakin bu da mümkün deyil. Öz-özünü yaratmağın mümkün olmasını hətta zənn etmək belə çətindir.
Əgər nə o, nə də digəri mümkün deyilsə, onda bizə yalnız yaradanın mövcud olmasını təsdiq etmək qalır, hansı ki, Uca Allahdır. Bu həqiqətin aydın olduğu hər bir kəs mütləq dərk edir ki, məxluqatlarının ibadətlərinə yalnız Allah layiqdir.
[Yoxsa göyləri və yeri onlar yaradıb]. Bu da həmçinin ritorik sualdır. Sözsüz ki, insanlar göyləri və yeri yaratmayıblar və onların yaranmasında şərik olmamışdırlar.
Nə üçün bəs onda onlar Allahın kitabına və ağılın səsinə qulaq asmırlar? Ona görə ki, Allahın vəd etdiyinə [onlarda əminlik yoxdur].
[Bəlkə Rəbbinin xəzinələri onlardadır?] bəlkə məhz onlar Uca Tanrının nemətlərini paylayırlar və öz mülahizələrinə əsasən bəzilərinə bəxş, digərlərini isə məhrum edirlər? Əgər belə deyilsə, onda nə üçün onlar Məhəmmədin (s.ə.s.) peyğəmbərliyini ağılsızdıq hesab etdilər?! Onlar özlərini elə aparırdılar ki, elə bil kainatı onlar idarə edir, lakin Məhəmməd (s.ə.s.) isə onlara belə uca şərəfə layiq olmayan kimi görsəndi. Halbuki, onlar özləri-özlərinə nə xeyir nə də ziyan gətirə bilmirlər. Onlar nə həyat, nə ölüm, nə də ki ölümdən sonra dirilmək üzərində hakimdirlər, onda onlara iman gətirməyə nə mane olur?!
Bu ayə Tanrının bu ifadəsinə oxşayır: “Məgər onlar Rəbbinin nemətlərini paylayırlar? Biz onlar arasında bu dünyanın nemətlərini bölüşdürmüş və insanların bəzisini digərlərindən üstün etmişik”. (Zuxruf, 32)
[Yaxud onlar hökm sahibidirlər?] Bəlkə onlar Allahın mülkünü tutublar və onun məxluqatları üzərində ağalıq edirlər? Əlbətdə yox-onlar sadəcə yazıq, bacarıqsız qullardır.
[Yaxud onların (üzərinə çıxıb) dinlədikləri nərdivanları vardır] Allahın nitqinə və mələklərin danışığına hansından ki, onlar ba.qalarına məlum olmayanı öyrənirlər? Əyər belədirsə doğru olduqlarını sübut etsinlər. Məgər onlarda sübut varmı?!
Bütün aşkar və gizli məsələlər yalnız Tək Allaha məlumdur və heç kəs onun elm xəzinəsinə girmək iqtidarında deyil. O yalnız öz etibarlı rəsullarına bu elmin balaca hissəsini açıqlayır.
Belə vəhy insanlara kimə ibadət etməli olduqları və Axirət həyatında onları nə gözlədiyi barədə xəbər verən ən yaxşıya, ən layiqliyə və peyğəmbərlərin ən məlumatlısına - Məhəmməd peyğəmbərə (s.a.s.) nazil olmuşdur. O sözlərini elmini inandırıcı və təkzibedilməz edən çoxsaylı sübut və ayələrlə təsdiq etmişdir. Cahil, azmış, kor və inadkar müşriklər onu yalançı elan etmiş və elmini inkar etmişdirlər, lakin bununla yanaşı özlərinə bəraət qazandırmaq üçün nə inandırıcı nə də ki, şübhəli dəlillər gətirə bilməmişlər. Belə halda, aqil insan onların hansına inanmalıdır?
[Yoxsa qızlar Allahın, oğlanlar isə sizindir?] Ey müşriklər! Bu sizin daha bir azmanızdır, lakin bu dəfə siz iki qat zülm uydurmusunuz. Siz Rəbbinizə uşaq yozduz və iki cinsdən onun üşün zəifini seçdiniz. Məgər aləmlərin Rəbbinə bundan daha mənfur qüsür uydurmaq olarmı?!
[Yoxsa sən onlardan mükafat tələb edirsən və onlar bununla ağır borc altındadırlar?] Xeyr, ey Məhəmməd sən onlara doğru yolu göstərdiyin üçün mükafat gözləmirsən. Sən nəinki şəxsi mənafe güdmədən onlara xeyir öyrədirsən, hətta Allaha iman gətirmək, xütbələrinə qulaq asmaq və əmrlərinə tabe olmaları üçün misilsiz var-dövlət qurban edirsən. Onların ürəklərinin İslama yumşalması və elm və iman üçün açılmasına ümid edərək xəsislik etmirsən.
[Və ya onlara qeyb məlumdur və onu yazırlar?] Bəlkə onlara sənin bilmədiyin nə isə məlumdur və buna görə onlar inadla səndən dönürlər? Lakin, savadsız, cahil və azmış camaatda hansı elm ola bilər? Sən isə onların arasında ən əzəmztli, ən vacib elmi təbliğ edirsən və Allahdan heç kəsə məlum olmayan bəzi qeyb xəbərlərini alırsan.
Bütün bu ayələri Uca Tanrı kafirləri onların baxışlarındakı xətaların və qüsurların səhv olduğunu məntiqi dəlillərlə əsaslandırmaq üçün nazil edib. Onun sübutları necə də sadə və inandırıcıdır!
Sonra Allah deyib: [Yoxsa onlar tələ qurmaq istəyirlər] dinini və başladığın işi məhv etmək üçün?
[Lakin iman gətirməyənlərin özləri tələyə düşəcəklər], yəni onların zülmləri özlərinə qarşı dönəcək. Allaha həmd olsun hər şey məhz belə oldu! Kafirlər Peyğəmbərə (s.a.s.) ziyan etmək üçün bütün imkanlardan istifadə etdilər lakin, Allah ona tam kömək etdi və sonra dininə düşmənlər üzərində qələbəni bəxş etdi.
[Yoxsa onların Allahdan başqa tanrısı var?] Daha kim layiqdir ki, insanlar onun köməyinə ümid etsinlər və cəzasından qorxsunlar?
[Allah onların onunla birgə ibadət etdiklərindən üstündür]. Heç kəs onunla birgə Kainatda mülkü bölmür və heç kəs onunla ibadət olunmaq hüququnu bölmür.
Məhz bu haqqın bəyan edilməsi naminə Allah bütün əvvəlki ayələri nazil edib və bu qədər təkzib edilməz dəlillər gətirib. İnsanların Allahdan başqa kiməsə ibadət etmələrinin yalan və faydasız olmasını dərk etmələri necə də mühümdür.
Ondan başqa heç kəs ilahiləşməyə və ibadətə, Namazlara və diz çökmələrə, kömək və xilas barədə dualara layiq deyildir. O Yeganə və Həqiqi İlahdır. Onun adları gözəldir, sifətləri kamildir, vəsfləri şanlıdır, əməlləri isə təqdirə layiqdir. O əzəmətə, şöhrətə, qüvvətə malikdir. O - Təkdir heç kəsə ehtiyacı yoxdur. O- Əzəmətli, Şanlı, həmdə Layiq Allahdır.
Sonra Uca Allah xəbər verib ki, kafir və müşriklər bilə-bilə haqdan yayınır və yalana dönür və möminlər haqqı təsdiqləmək üçün hansı dəlillər gətirmələrinə baxmayaraq onlar hər halda buna zidd gedəcəklər.
Günahların əvəzi cəza kimi [səma parçalarının yerə düşdüyünü görsələr də] deyəcəklər: [bu yalnız ağır buludlardır!].
Bu o deməkdir ki, onlar Allahın ayələrini nəzərə almırlar və onun ibrətlərindən dərs almırlar.
Ey Məhəmməd! Onların qəlblərini sağaltmaq mümkün deyil və orada kök atan zülm odlu cəzayla yandırılmalıdır. Onları tərk et, qoy onlar Qiyamət gününü gözləsinlər [o vaxt ki, cəzalandırılacaqlar], hansı ki nə təsvir, nə də başqa nə iləsə müqaisə etmək olar.
[O gün hiylələri onlara kömək etməyəcəkdir]. Bu dünyada kafirlərə fitnə-fəsadlarına və bicliklərinə görə yaşamaq mümkün olsa da, Qiyamət günü fitnə-fəsad onlara tamamilə heç bir kömək etməyəcək. Onların səyləri boşa çıxacaq və onlar özlərinə heç bir şeylə kömək edə bilməyəcəklər.
Allah kafirlərin Axirətdə cəzalandırılması barədə zikr etdikdən sonra, o xəbər vermişdir ki, onları daha bir cəza gözləyir. Bu - məhv, əsarət, qovulma və yer üzündəki digər əzablar, həmçinin, ölüm anından Qiyamət gününün başlamasına qədər davam edəcək qəbir və o biri dünya cəzasıdır. [Lakin onların çoxu bunu bilmir] və buna görə şiddətli əzablara gətirən zülmü edirlər.
Sonra Allah rəsuluna (s.a.s.) əmr edir ki, müşriklərin rəftarına fikir verməsin və taleyin zərbələrinə səbr etsin və onun əmrlərini layiqincə yerinə yetirsin. Buna mükafat olaraq, Tanrı onu zülmdən qorumağı vəd etmiş və demişdir: [sən Bizim qorumamız altındasan], yəni biz sənin qayğını çəkir və səni qoruyuruq.
Peyğəmbərin (s.a.s) daima səbrli olması üçün Allah ona çox ibadət etməyi və Onu zikr etməyi əmr etmiş və demişdir: [Yerindən qalxdıqda Rəbbinə həmd et], yəni yuxudan oyanarkən.
Bu ayədə gecə namazı və ya ümumiyyətlə gündəlik beş fərz namazının qılınması əmri nazil olub ki, bu da Tanrının sözləri ilə təsdiqlənir:
[və həmçinin gecə yarısı və ulduzların batdığı zaman həmd et] yəni gecənin axırıncı hissəsi. Ehtimal olunur ki, bura sübhdə fərz namazı da aiddir, Allah isə bu barədə daha yaxşı bilir.
Cavab:
Wa aleykumus salam va rahmatullahi va barakatuhu!
İnşallah baxrıq məsləhət olsa qoyarıq amma yaxşı olar ki, siz bunu attachment-le saytın admininin ünvanına göndərin. Çünki belədə yazı xətti düzgün görsənmir.
Allah daha yaxşı bilir!
As salamu aleykum va rahmatullahi va barakatuhu!
This topic is locked
