Posted 18 December 2013 - 01:46 AM
Sirk de deyirdiz cehalet uzurdu ,selefden axtarirsan tapa bilmirsen ki,cahalet Sirkde uzurdu.
Xais edirem Sheabe ve Tabinlerin gorusune munasibet bildirerdiz
men basa dusduyume gore Sirkde cahilliye uzur deyil
Cehalet haqda Sehabe ve tabinlerin sözleri
Abdullah Ibn Abbas dedi :
ذا كان يوم القيامة يأمر الله تعالى بالقدرية إلى النار فيقولون ربنا ما لنا يؤمر بنا إلى النار فوالله ما أشركنا بالله قط ولقد كان قوم من أهل التوحيد يعملون بالمعاصي فما نرى أنه يؤمر بهم إلى النار ونترك نحن فأمر بنا وتركوا والله ما اشركنا بالله قط فيقال لهم أشركتم من حيث لم تعلموا
Qiyamət günü Allah atəşi(odu) qədərilərə qarşı yönəltməyi (göndərməyi) əmr edəcək , və onlar deyəcəklər: " Ey Bizim Rəbbimiz! Niyə bizi atəşə aparırlar, axı Allaha and olsun ki, biz tamami ilə şirk etmirdik ,o vaxt ki tövhiddən olan bəzi qruplar günah edirdilər .Biz hesab edirik ki, onları atəşə yönəltməyi (göndərməyi) əmr etmək lazımdır ,bizi isə yox ,amma bizi atəşə aparırlar,onları isə yox və Allaha and olsun ki, biz qətiyyən şirk etmirdik .
Və onlara deyiləcək: "Siz şirki bilmədən edirdiniz …
Mənbə : İbn Bətta Əl-ibana və əl-kubra da 1541 , həmçinin – “əl-kəşf vəl bəyan 9/223“ Əs-Sircani “ Əl-Cuz 5 “ və sairə
Abdullah İbn Abbas dedi :
فسير القرآن على أربعة أوجه : وجه تعرفه العرب من كلامها , وتفسير لا يعذر احد بجهالته , وتفسير يعلمه العلماء , وتفسير لا يعلمه إلا الله تعالى ذكره
Quranın təfsiri 4 növdür : Ərəblərin öz sözlərinnən bildiyi növ ( yəni açıq aydın sözlərki ,bunu ərəblər öz sözlərinnən bilirlər ) , və beləsinin cəhalətinə görə heç bir üzürü yoxdu , alimlərin bildiyi növ ,və o növki bunu heç kim bilmir,yalnız Allahu təalə dən başqa .
Mənbə : Təfsir Ət-Təbari 1/76
Və İbn Kəsir öz təfsirində İbn Abbasın bu sözləri haqda dedi :
ومنه ما لا يعذر أحد في جهله، كما صرح بذلك ابن عباسا
Və Quranda o varki ( yəni helə ayələr varki ) bu səbəbdən heç bir insan cəhaləti səbəbindən üzürlü deyil ,necəki İbn Abbas bu barədə aydın olaraq dedi .
Mənbə: Təfsir İbn Kəsir 1/14
İmam Əl-Məvardi Əş-Şafii ( v.e 450-ci ildə h.t ) İbn Abbasın bu sözlərinin şərhində dedi :
وأما الذي لا يعذر أحد بجهالتهن فهو ما يلزم الكافة في القرآن من الشرائع وجملة دلائل التوحيد
O ki qaldı , nədəki heç kim cəhalətinə görə üzürlü deyil ,bu- Qurandan hər birinə (hər bir insana ) bilməyə məcburi şeylərdi - Şəriətin qurulmalarından və Tövhid dəlillərindən .
Mənbə : Ən-Nuqat vəl vəyun 1/36
Və İbn Abbasın bu sözlərini çox mufassirlər rəvayət ediblər ve onlardan heç birinin bu rəvayəti pisləməsinə rast qəlmədik , və bunu rəvayət edənlərdən bəziləri : İbn Ər-Rəzzaq,İbn Kəsir, İmam Ət-Təbəri ,İbn Əl-Munzir,İbn Əl-Kəsim və sairə .
Ömər ibn Əbdül Əziz dedi :
لَا عُذْرَ لِأَحَدٍ بَعْدَ السُّنَّةِ فِي ضَلَالَةٍ رَكِبَهَا يَحْسَبُ أَنَّهَا هُدًى
Sünnədən sonra zəlalətə düşən heç bir kəs üçün üzür yoxdur ,onu düz yol güman edərək
Mənbə : “ Əs-Sünnə” Əl-Mərvəzi 1/31 ,isnad səhihdir
4) Müfəssirlərin İmamı ,İmam İbn Cərir Ət-Təbari
İmam Ət-Təbari bu ayənin “De: “Sizə əməlləri baxımından ən çox ziyana uğrayanlar barəsində xəbər verimmi? O kəslər haqqında ki, onların dünya həyatındakı səyləri boşa çıxmışdır. Çünki onlar özlüyündə yaxşı işlər gördükləri gümanında idilər ..... ” təfsirində sələflərdən sözləri nəql edənnən sonra buyurur :
والصواب من القول في ذلك عندنا، أن يقال: إن الله عزّ وجلّ عنى بقوله( هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالأخْسَرِينَ أَعْمَالا ) كلّ عامل عملا يحسبه فيه مصيبا، وأنه لله بفعله ذلك مطيع مرض، وهو بفعله ذلك لله مسخط، وعن طريق أهللإيمان به جائر كالرهابنة والشَمَامِسَةٌ وأمثالهم من أهل الإجتهاد في ضلالتهم، وهم مع ذلك من فعلهم واجتهادهم بالله كفرة، من أهل أيّ دين كانوا
Və bizim üçün doğru olan söz bu ayənin izah edilməsində odur ki- Allah sübhəna və təalə özünün bu sözüylə “Sizə əməlləri baxımından ən çox ziyana uğrayanlar barəsində xəbər verimmi? “ nəzərdə tuturduki – hamı ,kimki belə əməllər edirdi ,o kəslərki özünün haqq yolda olduğunu və o bu əməllə Allaha tabə olduğunu və Allahında onnan razı oldugunu qüman edirdi , əslində isə o kəslər Allahı bu əməlləriylə qəzəbləndirirdi və o ( bu əməllərlə ) İman Əhlinin yolundan kənara çıxdı ,necəki Rahiblər , dyakonlar ( aşağı dərəcəli keşiş ) və bunlara bənzərlər kimi ,hansılarki öz zəlalətləri üzərində ictihad ediblər və bununla yanaşı öz hərəkəti və ictihadı səbəbindən Allah qarşısında kafirdirdilər , dinlərinnən aslı olmayaraq "
Mənbə : Təfsir Ət-Təbari 18/128
İbn Cərir Ət-Təbari buyurur:
ما أدركت حقيقة علمه منه استدلالاً على وجهين أحدهما: معذورٌ فيه بالخطأ والمخطئ، ومأجورٌ فيه على الاجتهاد والفحص والطلب؛ كما قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: ((من اجتهد فأصاب فله أجران، ومن اجتهد فأخطأ فله أجرٌ)) وذلك الخطأ فيما كانت الأدلة على الصحيح من القول فيه مختلفةً غير مؤتلفةٍ، والأصول في الدلالة عليه مفترقةً غير متفقةٍ، وإن كان لا يخلو من دليل على الصحيح من القول فيه، فميز بينه وبين السقيم منه، غير أنه يغمض بعضه غموضاً يخفى على كثير من طلابه، ويلتبس على كثيرٍ من بغاته. والآخر منهما غير معذورٍ بالخطأ فيه مكلفٌ قد بلغ حد الأمر والنهي، ومكفرٌ بالجهل به الجاهل، وذلك ما كانت الأدلة الدالة على صحته متفقةً غير مفترقة، ومؤتلفةً غير مختلفةٍ، وهي مع ذلك ظاهرةٌ للحواس
O şeylər ki, hansıların mahiyyəti istidləl ilə dərk edilir ,iki növdür :
Onlardan birincisi – onlardan xəta edən ,beləsi üzürlüdü, və öz ictihadı və tədqiqat və həqiqət tələbi səbəbindən əcr qazanır, necə ki, Allahın Elçisi ( Allahın ona salavat və salamı olsun ) dedi : "Kim ictihad etdi və düz oldu, ona iki mükafatdır, və kim ictihad etdi və xəta etdi – ona isə bir mükafat".
Və bu bağışlanan xətadır – o şeylərdə ki, harada onlarda doğru fikirə dəlillər fərqlənir və birləşmirlər və buna göstərişdə olan əsaslar fərqlənir və birləşmirlər . Hərçənd bu məsələlərdə doğru sözə aparan dəlil var, zəif fikirdən doğrunu ayırd edən, ancaq o qizliliy səbinə görə gizli qala bilər, və bir çox elm tələb edənlərdən və onu arzu edənlərdən gizlənə bilər.
Amma başqa şeylər – onlarda mükəllif xətasına görə üzürlü deyil, hansı ki, yetkinliy hədinə çatıb, və beləsində- cahil ,cahilliyinə görə təkfir edilir ....
Mənbə: “Ət-Tabsır fi məəlim əd-din”1-114
İbn Cərir ət-Təbəri - (Allah) insanların bir qismini doğru yola yönəltdi, onların bir qismi isə (haqq yoldan) azdırılmağa layiq görüldü.Çünki onlar Allahı buraxıb da, şeytanları özlərinə havadar tutmuşdular və özlərinin doğru yolda olduqlarını güman edirdilər.(Əraf-30) ayəsinin təfsirində belə buyurmuşdur:
قال ابن جرير رحمه الله في تفسيره عن قوله تعالى في سورة الأعراف ( فريقا هدى وفريقا حق عليهم الضلالة إنهم اتخذوا الشياطين أولياء من دون الله ويحسبون أنهم مهتدون ) قال إن الفريق الذي حق عليهم الضلالة إنما ضلوا عن سبيل الله وجاروا عن قصد المحجة باتخاذهم الشياطين نُصراء من دون الله وظُهراء جهلا منهم بخطأ ما هم عليه من ذلك بل فعلوا ذلك وهم يظنون أنهم على هدى و حق وأن الصواب ما أتوه وركبوه وهذا من أبين الدلالة على خطأ قول من زعم أن الله لا يعذب أحدا على معصية ركبها أو ضلالة اعتقدها إلا أن يأتيها بعد علم منه بصواب وجهها فيركبها عنادا منه لربه لأن ذلك لو كان كذلك لم يكن بين فريق الضلالة الذي ضل وهو يحسب أنه هاد وفريق الهدى فرق وقد فرق الله بين أسمائهما وأحكامهما في هذه الآية اهـ ونقل ابا بطين عن ابن جرير عند تفسير قولة تعالى ( فريقا هدى وفريقا حق عليهم الضلالة إنهم اتخذوا الشياطين أولياء من دون الله ويحسبون أنهم مهتدون ) قال ابن جرير وهذا يدل على أن الجاهل غير معذور اهـ الدرر 10/392
Uca Allah,bu ayədə,açıq bir şəkildə buyurur ki,”haqq yoldan azdırılmağa layiq görülən kimsələr”,Allahı buraxıb da şeytanı özlərinə havadar tutduqları üçün azdırılanlan ikimsələrdir.Onlar, bu əməli təkcə cahillikləri üzündən deyil də,hətta bunun haqq və doğru bir yol olduğunu zənn edərək işləyirdilər.Bu ayə,”ALLAH, YALNIZ RƏBBİNƏ QARŞI İNADKARLIĞINDAN ,ZƏLALƏT OLDUĞUNU BİLDİYİ HALDA , HƏQİQƏTİN NƏ OLDUĞUNU BİLİB VƏ ONUN ƏKSİNİ EDƏNƏ ƏZAB VERİR” deyənlərə qarşı çox güclü bir rəddiyədir.Əgər bu,həqiqətən də bunların güman etdikləri kimi olsaydı,o zaman etdikləri əməlləri doğru hesab etdiyi bir halda, “haqq yoldan azanlar” ilə “hidayətdə olanlar arasında” fərq olmazdı.Amma Uca Allah bu ayədə,onların həm HÖKÜMLƏRİNİ həmdə VƏSFLƏRİNİ AYIRDI..........
Həmin bu təfsir barəsində Nəcd alimlərinin böyüklərindən,Nəcd diyarlarının muftisi və zamanının şeyxulİsləm ibn Teymiyəsi sayılan Əbə Batin belə buyurur:
وهذا يدل على أن الجاهل غير معذور
İbn Cərir dedi ki bu ayə dəlildir cahilin cəhalətində üzürsüz olmasına.
Mənbə : əd-durar əs- səniyə 10-392
Cavab:
Bunlar hamısı hüccət çatandan sonradır. Əgər hüccət çatıbsa. Məsələni qarışdırmayın.
Allah daha yaxşı bilir!
This topic is locked
